بدنبال عفونت ویروسی، معمولاً بیمار از دردی مبهم شاکی است، که بتدریج درعرض چند روز افزایش مییابد.
درد با حرکت ناگهانی سر یا قراردادن سر در بین دو زانو تشدید میشود و شاید به دندانهای آسیای بالا تیر بکشد (از راه سینوس ماگزیلاری)، یا با حرکت چشم (از راه سینوس اتموئید). اغلب احساسی از احتقان صورت و فشردگی وجود دارد. کودکان اغلب با سرفه و بوی بد دهان مراجعه میکنند.
تب تنها در نصف بیماران با عفونت حاد دیده شده و معمولاً low grade است. تب بالا نشانه یک عارضه جدی مانند مننژیت است یا تشخیص دیگری را مطرح میکند. ترانسایلومینیشن سینوسها معمولاً در ED کمککننده نیست، اما با فشاردادن یا ضربه ملایم زدن به سینوسهای ماگزیلاری و فرونتال یا بین دو چشم (سینوس اتموئید) تندرنس را میتوان مشخص کرد. ممکنست تورم و اریتم وجود داشته باشد و حتی درناژ چرک را از داخل بینی ببینید.
سایر علائم همراه شامل دیسشارژ چرکی، زرد-سبز و بوی بد یا خونی از بینی یا پشت حلق است. بیمار ممکنست تودماغی حرف بزند، و از طعم بد در دهانش شاکی باشد. گرفتگی گوش و کاهششنوایی بخاطر همراهی با اوتیت مدیای سروز و دیسفانکشن شیپوراستاش شایع است.
آنچه باید انجام داد:
· سایر علل سردرد و دردصورت را با هیستوری (آیا بیمار صبح با میگرن تیپیک از خواب بیدار میشود؟) و معاینهفیزیکی (لمس عضلات سر، شریانهای تمپورال، مفاصل تمپرومندیبولار، چشمها، و دندانها) رد کنید.
· تورم موکوس بینی را برطرف کنید (و بدین ترتیب با بازکردن سوراخ باعث درناژ سینوس شوید) با قطره بینی فنیلافرین۱% یا اکسیمتازولین۰۵/۰%. دو قطره در هر سوراخ بینی، سپس بیمار ۲دقیقه به پشت بخوابد، و دوباره اینکار را تکرار کند (دفعه اول باعث بازشدن جلوی بینی و دفعه بعدی به عقبتر میرود).
بیمار هر ۴ساعت این عمل را تکرار کند اما نه بیشتر از ۳ روز (بخاطر اجتناب از رینیت مدیکامنتوزا).
· بینی را از نظر ترشح چرکی قبل و بعداز رفعشدن تورم موکوس بینی با وازوکنستریکتور موضعی، معاینه کنید.
· دکنژستان سمپاتومیمتیک سیستمیک هم بدهید ( مانند سودوافدرین ۶۰mg q6h یا فنیلپروپانولامین ۷۵mg q12h ).
· درصورت وجود تب، چرک، گرمی، یا هرگونه علامتی دال بر عفونت ثانویه آنتیبیوتیک هم اضافه کنید (مانند آموکسیسیلین، کوتریموکسازول، کوآموکسیکلاو، اریترومایسین+سولفاسوکسازول، سفوروکسیم). آنتیبیوتیک خط اول آموکسیسیلین، و در بیماران حساس به پنیسیلین کوتریموکسازول یا سولفا است. درصورتیکه بیمار اخیراً این داروها را گرفته یا بنظر میرسد عفونت جدی است، از داروهای خط دوم مانند کوآموکسیکلاو یا سفوروکسیم استفاده کنید.
· درصورت لزوم درد را تسکین دهید (مانند ایبوپروفن، ناپروکسین، استامینوفن، اکسیکدون، هیدروکدون).
· به بخور با آب داغ توصیه کنید.
· با عکس واترز (Water’s) میتوانید سینوسهای ماگزیلاری، فرونتال و اتموئید را دیده و سینوزیت را تشخیص دهید. در سینوزیت مزمن موکوس ضخیم؛ و در سینوزیت حاد سطح مایع-هوا یا کدورت کامل دیده میشود. عکس در اغلب موارد لازم نیست، هرچند در اورژانس بطور روتین است. درصورتیکه علائم و یافتههای فیزیکی سینوزیت کلاسیک وجود دارد، گرفتن عکس قبل از درمان لازم نیست. اگر با یک دوره درمان بهبود نیافت، یا شک داریذ، گرفتن عکس بعنوان مطالعه تصویری اولیه کمککننده است.
· بین ۷-۱ روز فالوآپ کنید.
آنچه نباید انجام داد:
· علائم سلولیت اوربیت همراه با تورم اریتماتو، کاهش حرکات خارجچشمی و پروپتوزیس احتمالی (جلوآمدگی کرهچشم) را نادیده نگیرید. این بیماران نیاز به مشاوره و بستری شدن برای گرفتن آنتیبیوتیک وریدی دارند.
· بیمار بدحال با تورم واضح، تب بالا، درد شدید، درناژ فراوان، یا سایر علائم عفونت شدید را نادیده نگیرید. عوارض بالقوه احتمالی را درنظر بگیرید (در زیر). این بیماران نیاز به مشاوره سریع و درمان دارند.
· آنتیهیستامین تجویز نکنید، چون باعث ترشح موکوس خشک و غلیظ میشود، و به درناژ نیاز پیدا میکند. آنتیهیستامین فقط در درمان رینیتآلرژیک بکار میرود.
· اجازه ندهید بیمار بیش از ۳ روز از قطرههای دکنژستان بینی استفاده کند، چون باعث عادت کردن موکوس بینی به داروی سمپاتومیمتیک میشود. و هنگامیکه آنها قطع شوند، بیمار از ریباند کنژستان بینی رنج خواهد یرد (rhinitis medicamentosa) که نیاز به وقت، استروئید موضعی، و آموزش مجدد برای برطرفشدن دارد.
· در بیماری که از هیپرتنشن، تاکیکاردی یا سختی در شروع ادرار کردن دارد، دکنژستان موضعی یا سیستمیک تجویز نکنید چون تمام اینها را بدتر میکند.
توضیحات
سینوسهای پارانازال از خلال یک سوراخ کوچک (tiny ostia) که در زیر حفرههای بینی قرار دارد درناژ میشود، درصورتیکه بسته شود باعث تجمع ترشحات و ایجاد فشار میشود، که باعث درد در سینوزیت حاد میشود، و سطح مایع-هوا در عکس دیده میشود. عفونتهای سینوس ثانویه به آن شایع و عوارض نادر است، اما دیواره استخوانی سینوسهای پارانازال بسیار نازک است بنابراین عفونت میتواند از خلال آن پخش شود. اکثر سینوزیتها با تورم موکوسی ناشی از یک عفونت تنفسی فوقانی ویروسی شروع میشوند.
سایر علل عبارتنداز عفونت دندانی، رینیت آلرژیک، باروتروما ناشی از پرواز، شنا، یا رانندگی، پولیپهای بینی و تومورها و اجسام خارجی، شامل لولههای نازوگاستریک و اندوتراکئال در بیماران بستری، آبسه دندانی از علل سینوزیت ماگزیلاری است. درصورت وجود تندرنس در دق بایکوسپیدها و مولارها، به دندانپزشک ارجاع دهید.
عوارضی مانند سلولیت اربیت، استئومیلیت، آبسه اپیدورال، مننژیت، ترومبوز سینوس کاورنو و سابدورال آمپیم میتواند مخرب باشد و بنابراین باید از بیماران خواست تا درصورت بدتر شدن علائم، یا بهترنشدن در عرض ۷۲-۴۸ ساعت، یا هرگونه تغییری در هوشیاری ایجاد شد سریعاً مراجعه
سینوزیت فرونتال بیشترین پتانسیل را برای عوارض جدی دارد، بویژه در مردان نوجوان، گروهی که درمعرض بیشترین خطر عوارض اینتراکرانیال هستند. CTاسکن سینوزیت بسیار مفیدتر از x rays است، بویژه وقتی میخواهیم سینوسهای اتموئید یا اسفنوئید را ارزیابی کنیم، اما در ED فقط در شرایط نامعمول موردنیاز است.
در اکثر بیماران میتوان براساس هیستوری و معاینهفیزیکی تنها درمان اولیه را شروع کرد. هر کسی که بیش از ۱۰ روز، با یا بدون تب، دچار درد صورت، سردرد، دیسشارژ چرکی بینی و احتقان بینی باشد باید بطور تجربی تحت درمان سینوزیت قرار گیرد.
بسیاری از بیماران تحتتأثیر آگهیهای آنتیهیستامینهای بدون نیاز به نسخه برای علائم سینوزیت هستند (اغلب منظورشان رینیت آلرژیک است) و سابقه داشتن سینوزیت را بدهند اما با سوالات بیشتر میتوان فهمید که رینیت بوده است.
