ویروس پاپیلومای انسانی یا ویروسHPV، یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی در سراسر جهان است و انواع خاصی از آن با سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان حلق و سایر نئوپلازی‌ها مرتبط هستند. روش‌های تشخیص HPV نقش کلیدی در پیشگیری، مدیریت و درمان عوارض ناشی از این ویروس دارد. در این مطلب از پزشکان به بررسی ۷ روش تشخیص HPV پرداختیم.
ویروس HPV چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی یاHPV ، ویروسی است که از طریق تماس مستقیم پوست به پوست، بویژه هنگام رابطه جنسی، منتقل می‌شود. این ویروس می‌تواند ناحیه تناسلی، مقعد، دهان و گلو را آلوده کند.
تاکنون بیش از ۱۰۰ نوع ویروس HPV شناخته شده است که حدود ۳۰ تا ۴۰ نوع آن‌ها نواحی تناسلی را درگیر می‌کنند. برخی از انواع ویروسHPV بی‌خطر هستند و ممکن است فقط باعث زگیل‌های پوستی یا زگیل تناسلی شوند؛ اما بعضی دیگر که پرخطر هستند، می‌توانند باعث ایجاد ضایعات پیش‌سرطانی یا حتی سرطان، بویژه سرطان دهانه رحم در زنان شوند. البته باید گفت که بیشتر افرادی که به ویروسHPV مبتلا می‌شوند، هرگز دچار بیماری جدی نمی‌شوند؛ چون بدن آن‌ها ویروس را از بین می‌برد.
ویروس HPV می‌تواند بدون هیچ علامتی در بدن وجود داشته باشد و فرد بدون اینکه خودش بداند، ناقل ویروس باشد؛ به همین دلیل است که آزمایش و بررسی‌های منظم در برخی شرایط اهمیت زیادی دارد.
استفاده از کاندوم در رابطه جنسی بطور کامل جلوی انتقال ویروس را نمی‌گیرد، چون ویروس می‌تواند از راه تماس پوست با پوست هم منتقل شود. با این حال، استفاده از کاندوم احتمال بروز زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم را کاهش می‌دهد.
روش‌های تشخیص HPV چیست؟
روش‌های تشخیص HPV شامل آزمایش‌های اچ پی وی است که به شناسایی و تشخیص نوع ویروس HPV کمک می‌کند. برخی از این روش‌ها شامل آزمایش‌هایی است که اگر زگیل تناسلی قابل مشاهده نباشد، می‌تواند به شناسایی آن کمک کند.
آزمایش پاپ‌اسمیر (Pap Smear)
مهمترین روش تشخیصHPV در زنان تست پاپ‌اسمیر است که توسط پزشک یا متخصص زنان انجام می شود.
آزمایش پاپ‌اسمیر یک روش غربالگری سنتی در زنان برای تشخیص تغییرات سلولی در دهانه رحم است. این آزمایش بطور مستقیم بعنوان یک روش تشخیص HPV مورد استفاده قرار نمی‌گیرد؛ اما می‌تواند نشانه‌هایی از آسیب‌های سلولی ناشی از عفونت با انواع پرخطر HPV را شناسایی کند. نتایج غیرطبیعی در پاپ‌اسمیر ممکن است نیاز به آزمایش‌های تکمیلی داشته باشد.
آزمایش خون اچ پی وی
آزمایش خون HPV آزمایشی است که با هدف شناسایی آنتی‌بادی‌های تولیدشده توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به ویروس HPV انجام می‌شود. این روش غیرتهاجمی است و می‌تواند به تشخیص زودهنگام ویروس در بدن کمک کند.
بادی‌بان، پلتفرم خواندن جواب آزمایش با عکس، با بهره‌گیری از هوش مصنوعی به شما در تفسیر جواب آزمایش خون اچ پی وی و سایر آزمایشات خون، ادرار و مدفوع کمک می‌کند.
آزمایش HPV DNA
این آزمایش می‌تواند دیانای ویروس اچ پی وی را مستقیماً در سلول‌های نمونه‌برداری‌شده از دهانه رحم شناسایی کند. این روش بیشتر برای تشخیص انواع پرخطر اچ پی وی مانند HPV-16 و HPV-18 استفاده می‌شود که با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند.
این آزمایش دقت بالایی دارد و معمولا برای زنان بالای ۳۰ سال توصیه می‌شود. همچنین می‌تواند بطور همزمان با تست پاپ‌اسمیر انجام شود.
آزمایش محلول سرکه (اسید استیک)
محلول سرکه روی نواحی تناسلی آلوده به ویروسHPV قرار داده می‌شود و باعث می‌شود این نواحی به رنگ سفید درآیند. این کار ممکن است به آشکار شدن ضایعات صاف کمک کند.
آزمایش mRNA HPV
تست mRNA یکی از روش‌های تشخیص HPV است که بجای شناسایی دیانای ویروس اچ پی وی، به دنبال شناسایی RNA پیام‌رسان (mRNA) ژن‌های E6 و E7 ویروس است که در فرایند سرطان‌زایی نقش دارند.
تمرکز این تست بیشتر بر شناسایی انواع پرخطر ویروس HPV که پتانسیل سرطان‌زایی دارند، است.
کولپوسکوپی (Colposcopy)
اگر نتیجه تست پاپ‌اسمیر یا دیگر روش‌های تشخیص HPV غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است کولپوسکوپی را پیشنهاد دهد. در این روش، دهانه رحم با ذره‌بین مخصوصی بررسی می‌شود تا نواحی مشکوک به ضایعه پیش‌سرطانی یا سرطانی مشاهده و از آن‌ها نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام شود.
بیوپسی دهانه رحم
بیوپسی دهانه رحم، یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیص HPV یا بررسی وجود آسیب‌های سلولی ناشی از HPV است. نمونه بافت جمع‌آوری‌شده در کولپوسکوپی ب‌صورت میکروسکوپی بررسی می‌شوند تا شدت و نوع ضایعه مانند CIN1، CIN2 یا CIN3 مشخص گردد.
آزمایش‌های جدید و خودنمونه‌گیری (Self-sampling)
در سال‌های اخیر، کیت‌های خودنمونه‌گیری اچ پی وی وارد بازار شده‌اند که امکان جمع‌آوری نمونه توسط خود فرد را فراهم می‌کنند. این روش به ویژه در کشورهایی که دسترسی به خدمات پزشکی محدود است، می‌تواند کاربرد داشته باشد.
نتیجه‌گیری
تشخیص زودهنگام ویروس HPV، بویژه انواع پرخطر آن، یکی از مهمترین ابزارها در پیشگیری از سرطان دهانه رحم و سایر بیماریهای مرتبط است. استفاده از ترکیبی از تست‌های مولکولی، آزمایش‌های غربالگری HPV و روش‌های تصویری، به پزشکان را در تصمیم‌گیری دقیق‌تر کمک می‌کنند. با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های تشخیص غیرتهاجمی و دقیق‌تری نیز در حال توسعه هستند که امید می‌رود در آینده، تشخیص و کنترل اچ پی وی را بیش از پیش بهبود بخشند.
